ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

Έλεγχος του σωματικού βάρους

  Για τη διατήρηση του κανονικού σωματικού βάρους πρέπει να υπάρχει ένα ισοζύγιο πρόσληψης και κατανάλωσης θερμίδων. Αν η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη από την πρόσληψη παρατηρείται μείωση του σωματικού βάρους, ενώ αντίθετα, αν η πρόσληψη θερμίδων είναι μεγαλύτερη από την κατανάλωση, παρατηρείται αύξηση του σωματικού βάρους.

  Η ελάττωση του σωματικού βάρους που παρατηρείται τις πρώτες μέρες μιας δίαιτας αδυνατίσματος οφείλεται κυρίως στην απώλεια νερού και. με την πάροδο όμως των ημερών, το μεγαλύτερο ποσοστό του σωματικού βάρους που χάνεται προέρχεται από το αποθηκευμένο λίπος. Όταν περιορίζεται η θερμιδική πρόσληψη, δεν πρέπει να περιορίζεται και η πρόσληψη νερού, γιατί κάτι τέτοιο έχει σαν αποτέλεσμα το χάσιμο περισσότερου νερού, όχι όμως και σωματικού λίπους (Grande, 1961, Katch and McArdle 1977).

  Η ελάττωση του σωματικού βάρους με διάφορες δίαιτες έχουν το μεγάλο μειονέκτημα, ότι η ελάττωση αυτή δεν προκαλεί μόνο απώλεια σωματικού λίπους αλλά και σε απώλεια άλιπου ιστού, δηλαδή μυϊκής μάζας, οστού, γλυκογόνου, ανόργανων ουσιών, νερού κ.ά. Η απώλεια άλιπου ιστού, ανάλογα με τη διάθεσή της, μπορεί να κυμαίνεται από 35% ως 45% με άμεσες επιπτώσεις και κινδύνους στην υγεία του ατόμου (Brooks and Fahey 1984).

  Ο πιο αποτελεσματικός και ακίνδυνος τρόπος μείωσης του σωματικού βάρους και διατήρησης του κανονικού είναι ο συνδυασμός άσκησης και διατροφής.  Ένας τέτοιος συνδυασμός όχι μόνο περιορίζει την απώλεια του σωματικού βάρους στα αποθηκευμένα τριγλικερίδια, αλλά προκαλεί παράλληλα βιολογικές προσαρμογές με ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία του ατόμου. Σε μια έρευνα στην οποία χρησιμοποιήθηκαν δύο ομάδες παχύσαρκων αντρών με μέση ηλικία 43 ετών και λίπος 38% (Pavlou et al 1985), η μία ομάδα ακολούθησε πρόγραμμα δίαιτας, ενώ η άλλη συνδύασε δίαιτα και άσκηση. Η ομάδα που συνδύασε δίαιτα και άσκηση έχασε περίπου το διπλάσιο σωματικό βάρος (11 κιλά) από την ομάδα που ακολούθησε μόνο δίαιτα (5 κιλά). Το σπουδαιότερο όμως ήταν, ότι αυτή η μείωση σωματικού βάρους στην πρώτη ομάδα οφείλετο αποκλειστικά στην απώλεια αποθηκευμένου άχρηστου λίπους, ενώ στη δεύτερη το 36% ήταν άλιπο σωματικό βάρος.

  Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αν ένα πρόγραμμα προοδευτικής άσκησης, προστεθεί σ'ένα πρόγραμμα κατάλληλης δίαιτας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα α) τη διατήρηση της υπάρχουσας άλιπης σωματικής μάζας, β) την αύξηση της VO2max, γ) την αύξηση της μυϊκής δύναμης, δ) την αύξηση της κατανάλωσης λιπών για παραγωγή ενέργειας και ε) την πιο αποτελεσματική μείωση στ΄αποθηκευμένα λίπη.

  Η χειρωνακτική εργασία διατηρεί το σωματικό βάρος σταθερό, ενώ η καθιστική ζωή οδηγεί σε υπερβολική πρόσληψη τροφής και σε αύξηση του σωματικού βάρους.

  Η αύξηση του σωματικού λίπους στην περίοδο της ανάπτυξης εξαρτάται τόσο από τον αριθμό όσο και από το μέγεθος των λιποκυττάρων, ενώ αντίθετα, το χάσιμο βάρους συμβαδίζει με τη συρρίκνωση των λιποκυττάρων.  Αυτό έχει επιπτώσεις στη Φυσική Αγωγή. Η συστηματική  άσκηση προλαβαίνει τη δημιουργία λιποκυττάρων στα χρόνια της ανάπτυξης και με τον τρόπο αυτό περιορίζει  τη δυνατότητα παχυσαρκίας στην ενηλικίωση (Hirsch and Knittle 1970, Oscai eta al 1972, Stern and Grrenwood 1974).

Πηγή :  ΕΡΓΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΜΥΙΚΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ

ΒΑΣΙΛΗ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑ