Αερόβια ικανότητα

Μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου - Αερόβια ικανότητα, ηλικία και φύλο - Αερόβια ικανότητα και κληρονομικότητα - Περιοριστικοί παράγοντες της αερόβιας ικανότητας - Αναερόβιο κατώφλι

Ένας γενικός δείκτης της λειτουργικής προσαρμοστικότητας του ανθρώπινου οργανισμού είναι η αερόβια ικανότητα. Τη μετράμε για να σταθμίσουμε τη βιολογική αξία ενός ανθρώπου. Όσο πιο μεγάλη είναι η αερόβια ικανότητα, τόσο μεγαλύτερη είναι η βιολογική αξία ενός ανθρώπου.

Μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου

   Ο ανώτατος όγκος οξυγόνου, που μπορούν να καταναλώσουν οι ιστοί ενός ατόμου κατά την άσκηση στη μονάδα του χρόνου, ονομάζεται μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου και εκφράζει την αερόβια ικανότητα ενός ατόμου. Η φυσιολογική σπουδαιότητα της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου (VO2μεγ) βρίσκεται στο γεγονός ότι είναι η συνισταμένη πολλών βιολογικών προσαρμογών, όπως αναπνευστικών, καρδιαγγειακών, μεταβολικών κ. ά. Η VO2max είναι το γινόμενο της καρδιακής παροχής επί την αρτηριοφλεβική διαφορά οξυγόνου.

  Όλοι οι οργανισμοί δεν έχουν την ίδια δυνατότητα να μεταφέρουν οξυγόνο από την ατμόσφαιρα στους ιστούς και να το καταναλώνουν για την παραγωγή μυϊκής ενέργειας κατά την μέγιστη προσπάθεια. Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται η διαφορά μεταξύ του γυμνασμένου και του αγύμναστου οργανισμού. 

  Όσο λιγότερο οξυγόνο μπορεί να μεταφέρει και να καταναλώσει το σώμα μας, τόσο μικρότερη είναι η αντοχή μας. Αντίθετα, όσο περισσότερο οξυγόνο προσλαμβάνουμε, τόσο μεγαλύτερη είναι η αντοχή μας για σωματικό έργο.

Αερόβια ικανότητα, ηλικία και φύλο

  Η αερόβια ικανότητα του ανθρώπου αυξάνεται προοδευτικά και φθάνει το μέγιστο ύψος της στα τελευταία χρόνια της εφηβικής ηλικίας, οπότε ο οργανισμός βρίσκεται στη πλήρη ωριμότητά του. Ύστερα, η αερόβια ικανότητα ελαττώνεται βαθμιαία με το πέρασμα του χρόνου και με ρυθμό 1% το χρόνο.

  Η παρακμή της αερόβιας ικανότητας μετά τα 20 με 30 χρόνια οφείλεται στη μείωση διαφόρων φυσιολογικών λειτουργειών, που σχετίζονται με τη μεταφορά οξυγόνου, όπως είναι η ανταλλαγή των αναπνευστικών αερίων, η ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων, η συσταλτικότητα του μυοκαρδίου και η καρδιακή συχνότητα.

  Η συμβολή της άσκησης για τη διατήρηση της αερόβιας ικανότητας στην προχωρημένη ηλικία, δεν οφείλεται μόνο στο βιολογικό εκφυλισμό. ένα μεγάλο μέρος της αποδίδεται στον περιορισμό των φυσικών δραστηριοτήτων, στην έλλειψη αρκετής άσκησης και γενικά στην καθιστική ζωή. Η άθληση χαρίζει στον άνθρωπο ένα βιολογικό ξανάνιωμα 10 με 15 χρόνια.

  Η αερόβια ικανότητα είναι χαμηλότερη στις γυναίκες από ό,τι είναι στους άνδρες. Πριν την ήβη όμως δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα. Η μεγαλύτερη διαφορά παρατηρείται στην ηλικία των 20 χρόνων και φθάνει τότε στα 30%. Η διαφορά αυτή εξακολουθεί να υπάρχει και μετά την εφηβεία μικραίνοντας βαθμιαία με την πρόοδο της ηλικίας. Η χαμηλότερη αερόβια ικανότητα της γυναίκας οφείλεται στην περιορισμένη ικανότητα δέσμευσης και μεταφοράς οξυγόνου, κι αυτό γιατί το γυναικείο αίμα, γενικά, είναι πιο φτωχό σε αιμοσφαιρίνη, από το αίμα των ανδρών.

συνεχίζεται...

Πηγή: ΕΡΓΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΜΥΙΚΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ

Βασίλη Κλεισούρα