Στρες και άγχος

 

Οι γονείς και οι προπονητές με τη συμπεριφορά τους μπορούν να γίνουν παράγοντες αύξησης του στρες στα παιδιά. Η επιρροή των γονέων και προπονητών μπορεί να πάρει διάφορες μορφές, όπως αρνητικά σχόλια, όταν υπάρχει άσχημη απόδοση, υπερβολικές απαιτήσεις από τον αθλητή, έλλειψη υποστήριξης στις προσπάθειες του αθλητή κ.λ.π.

Οι Pierce & Stratton (1980) ζήτησαν από 543 παιδιά, ηλικίας 10-17 χρόνων να εντοπίσουν, από ένα κατάλογο10 περιπτώσεων, τις μεγαλύτερες ανησυχίες τους, όταν συμμετέχουν στον αθλητισμό. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι "το να μην παίζουν καλά" και "το να κάνουν λάθη" ήταν οι πιο συχνές ανησυχίες, με ποσοστό 62%. Περίπου 11% των παιδιών ανάφεραν ότι ανησυχούσαν για το τι θα πουν οι γονείς, 24,9% τι θα πουν οι προπονητές και 24,7% τι θα πουν οι συναθλητές τους. Σύμφωνα, πάντως, με τους Smith, Smith & Smoll (1983), στα περισσότερα ερευνητικά δεδομένα, το αθλητικό στρες στα μικρά παιδιά δεν είναι υπερβολικό, σε σύγκριση με το στρες που δημιουργείται σ' άλλες δραστηριότητες (π.χ. σόλο εκτέλεση μουσικού οργάνου μπροστά σε κοινό). Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις το στρες στις αθλητικές δραστηριότητες είναι πράγματι ψηλό. Αυτό συμβαίνει στις περιπτώσεις των παιδιών που νοιώθουν ότι "απειλούνται" όταν εκτελούν αθλητικές δραστηριότητες.

Η συνηθισμένη αντίδραση των παιδιών, που νοιώθουν να απειλούνται από τις συνέπειες της συνέπειες της συμμετοχής, είναι είτε η αποφυγή εισόδου είτε η εγκατάλειψη του αγώνα. Στη γνωστή έρευνα των Orlick και Botterill (1975), ρωτήθηκαν πολλά παιδιά, που δε συμμετείχαν στα σπορ και ένα μεγάλο ποσοστό απάντησε ότι θάθελαν να συμμετέχουν, αλλά φοβόντουσαν μήπως δεν απέδιδαν καλά.

Τα παιδιά με ψηλό επίπεδο άγχους, που δεν μπορούν να ελέγξουν τα συναισθήματά τους, υπερδιεγείρονται και το γεγονός ότι δεν μπορούν να διατηρήσουν την ιδανική διέγερση (η θεωρία του ανεστραμμένου U), ενώ εκτελούν, έχει ως αποτέλεσμα χαμηλό επίπεδο απόδοσης. Η αποτυχία αυτή ενισχύει τους φόβους του αθλητή, με συνέπεια νάχουμε έναν φαύλο κύκλο, που περιέχει άγχος, χαμηλή απόδοση και αυξημένο άγχος. Έτσι, μπορούμε να  πούμε ότι για πολλά παιδιά η έλλειψη επιτυχίας είναι αποτέλεσμα της ανικανότητάς τους να ελέγξουν το άγχος τους (Smith, Smith & Smoll, 1983, σελ. 137).

Το αγωνιστικό στρες είναι πιθανό να βλάπτει και την υγεία του παιδιού. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις, έχουμε νευρικές καταπτώσεις σε πολλά νεαρά παιδιά. Επίσης, οι πιθανότητες τραυματισμού των αθλητών με υψηλό στρες συνήθως αργούν περισσότερο να αναρρώσουν από τους τραυματισμούς τους. Αυτό, ίσως, οφείλεται στην ασυνείδητη προσπάθειά τους να αποφύγουν το στρες των αγώνων.

Πηγή : Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ

Δρ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΓΑΝΗΣ