Οργάνωση μακροπρόθεσμης προπόνησης 

(μέρος 2ον)

  

Ένας από τους λόγους που η μακρόχρονη προπονητική περίοδος, που καλύπτει μια περίοδο δεκαπέντε ετών, πρέπει να διαιρεθεί σε διάφορα μέρη είναι η πρακτική ανάγκη να έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα και κατάταξη των στόχων και του περιεχομένου των ατομικών φάσεων της προπόνησης.

Σαν μέρος της διαδικασίας της προοδευτικής εφαρμογής επιστημονικών μεθόδων στην προπόνηση, έχουν ήδη γίνει πολλές προσπάθειες να βάλουμε τις διάφορες προπονητικές φάσεις σε μια θεωρητική βάση και να καθορίσουμε τους στόχους τους, τις επιδιώξεις και το περιεχόμενό τους (Thiess, Filin, Harre κ.α.). Βρέθηκε πως το σταμάτημα της μακρόχρονης προπονητικής πορείας δεν μπορεί να βασιστεί πρωταρχικά στην ηλικία για όλα γενικά τ' αγωνίσματα. Υπάρχουν πολυάριθμες διαφορές, μεταξύ διαφόρων ειδών και ομάδων αθλημάτων και αγωνισμάτων, μερικά από τα οποία είναι έτσι από τη φύση τους, ώστε οι στόχοι, οι επιδιώξεις και το περιεχόμενο της προπόνησης των παιδιών και των νέων να διαφέρουν μεταξύ τους. Σε τέτοια αθλήματα, όπως για παράδειγμα το κολύμπι, οι καταδύσεις και η γυμναστική, οι νέοι και τα παιδιά παίρνουν μέρος σε προπόνηση υψηλού επιπέδου (τελευταίο στάδιο της αγωνιστικής προπόνησης). Σ' όλα τ' άλλα αθλήματα, από το άλλο μέρος, οι νεαροί αθλητές είναι ακόμα στο προπονητικό πρόγραμμα για νέους, δηλαδή, σ' αυτά τα αθλήματα οι νεαροί αθλητές προετοιμάζονται ακόμα για να φθάσουν στα υψηλότερα επίπεδα απόδοσης. Ακόμα κι αυτή η μικρή σύγκριση δείχνει πως η ηλικία ενός αθλητή δεν είναι το κατάλληλο κριτήριο για τη συστηματικοποίηση της προπονητικής διαδικασίας ή η βάση για το χωρισμό της προπονητικής διαδικασίας σε προπόνηση για παιδιά, για νέους και για ενήλικες.

Αυτό έχει αποδειχτεί, όχι μόνο στη πράξη, αλλά και από την επιστημονική έρευνα, ιδιαίτερα σχετικά με την ικανότητα απόδοσης και την αντοχή στην επιβάρυνση των παιδιών και των νέων. Βασικοί κανόνες της οργάνωσης της προπόνησης, που να έχουν γενική ισχύ, δεν μπορούν να οριστούν με βάση την ηλικία σαν το μοναδικό κριτήριο για την ταξινόμηση της προπόνησης.

Ο αρχάριος, ο προχωρημένος αθλητής και ο ειδικός, όλοι, πρέπει ν' ανταπεξέλθουν στους καθορισμένους στόχους, επιδιώξεις και περιεχόμενο της πορείας τους στην αθλητική προπόνηση. Το ίδιο συμβαίνει σε όλα τ' αθλήματα. Αλλά λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε άθλημα έχει τις δικές του προδιαγραφές σχετικά με την ηλικία στην οποία αρχίζει η προπόνηση υψηλού επιπέδου, με το χρόνο που χρειάζεται για ν' αναπτυχθεί το υψηλότερο σημείο της απόδοσης και συνεπώς, με την ηλικία στην οποία έχουν ολοκληρωθεί οι ειδικοί τομείς της προπόνησης. Αυτές  οι διαφορές υπαγορεύονται από την επίδραση των παραγόντων που καθορίζουν την απόδοση κάθε αθλήματος ειδικά. Οι σκοποί, οι επιδιώξεις και το περιεχόμενο του κάθε τομέα της αθλητικής προπόνησης επηρεάζονται από τους παράγοντες που καθορίζουν την απόδοση. Αυτό παρέχει μια βάση αναφοράς για την ταξινόμηση του προπονητικού προγράμματος. Η ηλικία της κορυφαίας απόδοσης είναι ένα επιπρόσθετο κριτήριο για την ταξινόμηση της μακρόχρονης προπονητικής διαδικασίας.

 

Το ελάχιστο επίπεδο για την αρχή της προπόνησης και τη διάρκεια της προπόνησης των αρχαρίων και των προχωρημένων για τα ειδικά αθλήματα μπορεί να καθοριστεί από την ηλικία που αρχίζει η περίοδος για το υψηλότερο σημείο της απόδοσης και από το χρονικό διάστημα που απαιτείται για ν' αναπτυχθεί το ανώτατο επίπεδο της αθλητικής απόδοσης. Οι αθλητές θα πρέπει να είναι έτοιμοι με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν ν' αρχίσουν την υψηλού επιπέδου αγωνιστική τους προπόνηση όταν θα έχουν φτάσει στην ηλικία της υψηλότερης τους απόδοσης (που είναι ένα ή δύο χρόνια νωρίτερα). Σ' εκείνη τη χρονική περίοδο θα πρέπει οι αθλητές να έχουν αποκτήσει τις απαιτούμενες βιολογικές προϋποθέσεις για την υψηλότερη αθλητική απόδοση και θα πρέπει να είναι σε θέση να φθάσουν το κατώτερο διεθνές επίπεδο απόδοσης στο άθλημά τους.

Πηγή : ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗ - ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ της ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ

D. HARRE