Κινητική ανάπτυξη

Προσχολική ηλικία

 

Η προσχολική ηλικία (4ο στον 7ο χρόνο) είναι μια περίοδος γρήγορης κινητικής ανάπτυξης. Στην αρχή αυτής της περιόδου, το παιδί μπορεί ήδη να εκτελεί τις βασικές κινητικές μορφές. Μπορεί να μπουσουλάει, να περπατάει, να τραβάει, να σκαρφαλώνει, να πηδάει κάτω, να τρέχει, να ρίχνει, να καταφέρνει να πηδάει μικρά φυσικά εμπόδια και να πηδάει μικρές αποστάσεις ξεκινώντας από μια όρθια στάση.  Όλες αυτές οι μορφές κίνησης βελτιώνονται ουσιαστικά κατά τη πορεία της περαιτέρω ανάπτυξης, το παιδί μαθαίνει να πιάνει μπαλιές, να πετυχαίνει στόχους και να εκτελεί τους πρώτους του κινητικούς συνδυασμούς (τρέξιμο και πήδημα, να πετάει αντικείμενα στον αέρα και να τα ξαναπιάνει, να πιάνει και να πετάει την μπάλα, και σε μερικές περιπτώσεις να τρέχει και να πετάει τη μπάλα). Στο τέλος της προσχολικής περιόδου το παιδί έχει αποκτήσει στοιχειώδεις επιδεξιότητες στις βασικές κινητικές μορφές και κινητικούς συνδυασμούς των αθλητικών επιδεξιοτήτων (Meinel at al 1977).

Η παρούσα γνώση της ανάπτυξης των σωματικών ικανοτήτων είναι ανεπαρκής. Διάφορες μελέτες έχουν δείξει πως η ταχύτητα, σε όλες τις μορφές, αναπτύσσεται μόνο μέχρι ένα περιορισμένο βαθμό, για παράδειγμα, οι λανθάνοντες χρόνοι στον πρώτο σχολικό χρόνο είναι ακόμη πάνω από 0,5 δευτερόλεπτα (Markosyan & Wasyutina 1965). Το επίπεδο της δύναμης προς το τέλος της προσχολικής ηλικίας είναι επίσης χαμηλό. Το επίπεδο της συναρμογής, που εξαρτάται σ' ένα μεγάλο βαθμό από τη προπόνηση, διαφέρει από άτομο σε άτομο. Το ίδιο ισχύει και για την αντοχή και την ευκινησία των παιδιών στη προσχολική ηλικία.

Τ' ακόλουθα είναι τα κύρια σημεία που θα πρέπει να έχουμε υπόψη όταν θέλουμε να δουλέψουμε με τις ικανότητες που περιγράψαμε παραπάνω : η ανάπτυξη της συναρμογής και των βασικών κινητικών επιδεξιοτήτων χρησιμοποιώντας μεθόδους ανάλογες με το επίπεδο της ανάπτυξης των παιδιών είναι ιδιαίτερα σημαντική. Η βασική προπόνηση των κινητικών επιδεξιοτήτων και η βελτίωση της ευλυγισίας είναι επίσης σημαντικές πλευρές της προπόνησης, ιδιαίτερα προς το τέλος της προσχολικής περιόδου (Israel 1976). Η βασική αντοχή μπορεί κι αυτή να γυμναστεί σ' αυτή την ηλικία με καλά αποτελέσματα. Ασκήσεις σχεδιασμένες για ν' αυξήσουν τη δύναμη είναι λιγότερο αποτελεσματικές.

Θα πρέπει ακόμα να έχουμε υπόψη μερικά ειδικά σημεία στην αθλητική προπόνηση των παιδιών προτού να πάνε σχολείο, τα σπουδαιότερα είναι : έντονη αλλά ελεύθερη και ανεξέλεγκτη απόλαυση της κίνησης και περιορισμένη συγκέντρωση της προσοχής, που έχει σαν αποτέλεσμα την ουσιαστική διακύμανση της προσοχής. Και το κίνητρο για μάθηση και βελτίωση της απόδοσης είναι συχνά αρκετά ασθενές. Αυτά τα σημεία είναι ιδιαίτερα τυπικά για παιδιά από 3-4 χρονών. Ωστόσο, μπορούν να ξεπεραστούν γρήγορα με την κατάλληλη εκπαίδευση και διδασκαλία και με ενδιαφέρουσες, ποικίλες και διασκεδαστικές ασκήσεις και μορφές άσκησης. Γενικά, μπορούμε να πούμε τ' ακόλουθα για την αθλητική δραστηριότητα κατά την προσχολική ηλικία : όλα τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας θα πρέπει να παίρνουν μέρος σε αθλητικές δραστηριότητες (σωματική αγωγή) για να παραμείνουν υγιή και για ν' αναπτύξουν τη σωματική τους απόδοση. Ακόμα, είναι και επιθυμητό και δυνατό για παιδιά αυτής της ηλικίας να συμμετέχουν στην εξειδικευμένη προπόνηση σε τέτοια αθλήματα όπως η παγοδρομία, η κολύμβηση, οι καταδύσεις, η γυμναστική και τ' ακροβατικά. Πρέπει να γίνονται προσπάθειες για να δίνεται ποικιλία και να γίνεται οτιδήποτε δυνατό για ν' αποφεύγεται η μονοτονία. Η πείρα έχει δείξει ότι, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα προαναφερθέντα σημεία, είναι δυνατό να επιτευχθούν αξιοσημείωτα αποτελέσματα ακόμα και με παιδιά της προσχολικής ηλικίας, αν ενθαρρύνονται να συμμετέχουν σε διάφορες αθλητικές δραστηριότητες ή σε βασική γενική προπόνηση σ' ένα ειδικό άθλημα.

Πηγή : ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗ - ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ

D. HARRE