Η αποτελεσματικότητα του καθηγητή Φυσικής Αγωγής και/ή προπονητή, ανάλογα με το περιβάλλον εργασίας

 

Όλοι οι καθηγητές Φυσικής Αγωγής και/ή προπονητές δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικοί ως ηγέτες. Συχνά συμβαίνει το ίδιο άτομο να είναι αποτελεσματικό σε μία ομάδα και μη αποτελεσματικό σε άλλη. Οι αιτίες για τις οποίες παρατηρούνται αυτές οι διακυμάνσεις στην αποδοτικότητα των καθηγητών Φυσικής Αγωγής και/ή προπονητών, καθώς και οι παράγοντες που επηρεάζουν την αποδοτικότητά τους, έχουν μελετηθεί από πολλούς ερευνητές και οι προσεγγίσεις που έχουν υιοθετηθεί λαμβάνουν υπόψη το περιβάλλον στο οποίο εργάζεται ο ηγέτης.

Πρόκειται για μία από τις πιο πρόσφατες προσεγγίσεις σχετικά με την ηγεσία. Η έμφαση εδώ δίνεται στις συγκεκριμένες περιστάσεις που λειτουργεί ο ηγέτης. Δηλαδή, κάθε ηγέτης μπορεί νάναι αποτελεσματικός, αν οι συνθήκες είναι κατάλληλες. Για να είναι δε μία ηγεσία αποτελεσματική, πρέπει να γίνει προσεκτικός συνδυασμός της  προσωπικότητας του ηγέτη, των χαρακτηριστικών των καθοδηγούμενων και των συνθηκών που επικρατούν στο συγκεκριμένο περιβάλλον (Straub, 1978). Ίσως η άποψη αυτή αντανακλάται στη γνωστή φράση "ο σωστός άνθρωπος στη σωστή θέση".

Η κυριότερη σύγχρονη θεωρία-μοντέλο, που έχει εφαρμοστεί στον αθλητισμό, είναι του Fielder (1967), που δίνει έμφαση :

1. στις συνθήκες του περιβάλλοντος που λειτουργεί ο ηγέτης και
2. στο στυλ ηγεσίας που υιοθετεί.

Σύμφωνα με τον Fielder, οι διαστάσεις της ευνοϊκότητας του περιβάλλοντος που εργάζεται ο ηγέτης είναι τρεις (3)

α. Η σχέση ηγέτη-καθοδηγούμενου.

β. Η δομή της δραστηριότητας και

γ. Η θέση ισχύος του ηγέτη.

Η σχέση ηγέτη-καθοδηγούμενου αναφέρεται στην αποδοχή ή μη του ηγέτη από τα μέλη της ομάδας, στην εμπιστοσύνη που του έχουν και στην εκτίμηση που έχουν για τις γνώσεις του στο άθλημα.

Η δομή της δραστηριότητας αναφέρεται στο βαθμό που οι δραστηριότητες είναι προκαθορισμένες με ακρίβεια. Σε μια προκαθορισμένη δραστηριότητα είναι γνωστό το περιεχόμενο, καθώς και ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει. Στην περίπτωση αυτή ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής και/ή προπονητής έχει τον έλεγχο των ενεργειών της ομάδας και, αν η δραστηριότητα δεν είναι προκαθορισμένη, τότε δύσκολα μπορεί να ελέγξει την ομάδα.

Ένα παράδειγμα δομημένης δραστηριότητας μπορεί να 'ναι ο στερεότυπος τρόπος που επιτίθεται η ομάδα, ενώ μη δομημένη θα ήταν η δραστηριότητα της αντίπαλης άμυνας στην οποία ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής και/ή προπονητής έχει δώσει τη πρωτοβουλία να αλλάζει, ανάλογα με την εξέλιξη του παιχνιδιού. Στην πρώτη περίπτωση οι παίκτες εκτελούν τις εντολές του ακριβώς, χωρίς πολλά περιθώρια αυτενέργειας, ενώ στη δεύτερη οι αμυντικοί εφαρμόζουν ορισμένες αρχές, αλλά είναι ελεύθεροι να πάρουν πρωτοβουλίες, χωρίς να αισθάνονται ότι θα παραβιάσουν κάποιο προσωπικά κατασκευασμένο πρόγραμμα του καθηγητή Φυσικής Αγωγής και/ή προπονητή. Σε γενικές γραμμές οι αθλητικές δραστηριότητες (αθλήματα), μπορούμε να πούμε ότι είναι δομημένες.

Ο τρίτος παράγοντας αναφέρεται στο βαθμό που ο ηγέτης έχει εξουσία και στηρίζεται από άλλους διοικητικούς παράγοντες στην ιεραρχία της ομάδας.

Στη συνέχεια ο Fielder χώρισε καθέναν από τους τρεις αυτούς παράγοντες σε δύο επιμέρους κατηγορίες. Έτσι, ο παράγοντας "σχέσεις ηγέτη-καθοδηγούμενου" χωρίστηκε σε "καλές-κακές", η δομή της δραστηριότητας σε "δομημένη-μη δομημένη" και η θέση ισχύος σε "ισχυρή-αδύνατη".

.συνεχίζεται

Πηγή : Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ

Δρ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΓΑΝΗΣ