Έρευνες για το ρόλο της προσωπικότητας του ηγέτη στον Αθλητισμό

 

Οι έρευνες στον αθλητισμό έχουν κυρίως περιγραφικό χαρακτήρα και δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα μοντέλα ηγεσίας με ειδική εφαρμογή στον αθλητισμό. Βάση των ερευνών αυτών είναι η πεποίθηση ότι, ουσιαστικά, η βασική εργασία του καθηγητή Φυσικής Αγωγής και/ή προπονητή είναι να αλλάζει τη συμπεριφορά των μαθητών ή αθλητών και, με την έννοια αυτή, η προσωπικότητα που έχει, επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της εργασίας του.

Για να περιγράψει την προσωπικότητα του καθηγητή Φυσικής Αγωγής και/ή προπονητή ο Ryan (1981, σελ. 89) τους κατατάσσει σε δύο πόλους. Στον πόλο Α βρίσκεται ο προπονητής που χαρακτηρίζεται από επιθετικότητα, οξυθυμία και ερεθιστικότητα. Στον πόλο Β βρίσκεται ο προπονητής που δεν του αρέσει να επιδεικνύεται, αλλά βοηθάει ουσιαστικά τους παίκτες του, στο τεχνικό και στο διαπροσωπικό τομέα, χρησιμοποιεί το διάλογο και μπορεί να επηρεάζει αποφασιστικά τη συμπεριφορά των παικτών του. Ανάλογα με τη περίσταση και ο Α και ο Β μπορούν να λειτουργήσουν αποδοτικά. Ο τύπος Α είναι αποτελεσματικότερος εκεί που είναι αναγκαίος ο καθοδηγητής, ενώ ο τύπος Β λειτουργεί καλύτερα σε επίπεδο ατομικών σχέσεων. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι ο τύπος Α ίσως λειτουργεί καλύτερα στα  ομαδικά αθλήματα, ενώ ο Β στα ατομικά.

Σε άλλη μελέτη, ο Stogdill (1948), μετά την ανασκόπηση των σχετικών ερευνών, καταλήγει ότι υπάρχει μεγάλη συσχέτιση μεταξύ της ηγεσίας και πρωτοτυπίας, δημοτικότητας, κοινωνικότητας, επιθετικότητας, επιθυμίας για χιούμορ, συνεργατικότητας, ζωτικότητας και αθλητικής ικανότητας. Επίσης, χρησιμοποιώντας το 16PF οι Cattell & Stice (1954) βρήκαν ότι οι καλοί ηγέτες έχουν 4 κυρίως γνωρίσματα : ισχυρό υπερεγώ (ευσυνειδησία), είναι ριψοκίνδυνοι, αγχωτικοί και έχουν ισχυρή δύναμη θέλησης. Παρομοίως, οι Olive και Tutko (1966) μελέτησαν 64 προπονητές από το Μπέιζμπολ, Μπάσκετμπολ, Αμερικάνικο Ποδόσφαιρο και Στίβο και βρήκαν ότι είναι φιλόδοξοι, κυριαρχικοί ,ευσυνείδητοι, συναισθηματικά σταθεροί και επίμονοι.  

Ορισμένες έρευνες έχουν απορρίψει την εικόνα του στερεότυπου καθηγητή Φυσικής Αγωγής και/ή προπονητή (συντηρητικός, δογματικός, αυταρχικός κλπ.). Για παράδειγμα, ο Sage (1972) μελέτησε προπονητές του Μπάσκετμπολ, ποδοσφαίρου και στίβου, σε γυμνάσια και συλλόγους και τους συνέκρινε με φοιτητές χρησιμοποιώντας τη κλίμακα Mach ή Machiavelian (από το όνομα του Πρίγκηπα Machiavelli), που μετρά την πονηριά, τον κερδοσκοπισμό και την εκμετάλλευση στις ανθρώπινες σχέσεις και δεν βρήκε διαφορές μεταξύ των ομάδων του δείγματος.

Πηγή : Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό

Δρ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΓΑΝΗΣ