Ο  ρόλος της προσωπικότητας του ηγέτη στον Αθλητισμό

Η άποψη ότι οι μεγάλοι ηγέτες γεννιούνται, έχοντας ορισμένα γνωρίσματα που τους ωθούν στην ανάληψη ηγετικών ρόλων, είναι παλιά και βαθιά ριζωμένη ως αντίληψη σε πολλούς ανθρώπους.

Εν τούτοις τα ερευνητικά δεδομένα δε φαίνεται να υποστηρίζουν αυτήν την άποψη. Δεν έχουν, δηλαδή, βρεθεί σταθερά χαρακτηριστικά που να διαφοροποιούν τους ηγέτες από τους καθοδηγούμενους (Baron & Byrne, 1987). Υπάρχουν, όμως, έρευνες που έχουν εντοπίσει ορισμένα γνωρίσματα της προσωπικότητας των ηγετών, που σε γενικές γραμμές είναι :

• Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει βρεθεί ότι οι ηγέτες υπερέχουν στις δραστηριότητες που βοηθούν την ομάδα να πετύχει τους στόχους της, όπως, για παράδειγμα, ότι η ευφυία σχετίζεται με την ηγεσία (Fielder, 1986). Επίσης είναι λογικό να δεχθούμε ότι ένας άριστος ποδοσφαιριστής αυτομάτως λειτουργεί και ως ηγέτης στην ομάδα του.
• Αν και δεν αποτελούν εγγύηση ότι κάποιος θα γίνει ηγέτης αν έχει τα χαρακτηριστικά αυτά, εν τούτοις η υπευθυνότητα, η φιλοδοξία και η ανάγκη για επιτυχία αυξάνουν τις δυνατότητες του ηγέτη.
• Οι καλοί ηγέτες τείνουν να έχουν καλές ικανότητες για καλλιέργεια διαπροσωπικών σχέσεων (Ridgeway, 1983).

Εδώ πρέπει να αποσαφηνισθεί ότι η ύπαρξη των χαρακτηριστικών σε ένα άτομο μπορεί να βοηθήσει να γίνει ηγέτης, τουλάχιστον σε ορισμένες περιστάσεις, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι όλοι, όσοι έχουν τα χαρακτηριστικά αυτά, μπορούν να γίνουν ηγέτες.

Σε ότι αφορά το ρόλο της ευφυίας  στην άσκηση της ηγεσίας, που αναφέρθηκε προηγουμένως, πρέπει να τονιστεί ότι οι συσχετίσεις με την αποδοτικότητα του ηγέτη είναι χαμηλές (0,20 έως 0,30) (Baron & Byrne, 1987). Σύμφωνα πάντως με την άποψη των Fielder & Garcia (1987), ο βαθμός στον οποίο η ευφυία του ηγέτη επηρεάζει την αποτελεσματικότητα της ομάδας, εξαρτάται από ορισμένους παράγοντες, που είναι :

α. Ο βαθμός που οι ηγέτες δίνουν οδηγίες και κατευθύνσεις στους καθοδηγούμενους. αν αυτό συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό, τότε η ευφυία παίζει σημαντικό ρόλο, επειδή συνεισφέρει στο σχεδιασμό, στη λήψη αποφάσεων και στον καθορισμό στρατηγικών.

β. Το στρες που υπάρχει στην ομάδα παίζει σημαντικό ρόλο στο αν η ευφυία είναι σημαντική. Αν το στρες είναι χαμηλό, ο ηγέτης αφοσιώνεται στη δραστηριότητα και αυξάνει η παραγωγικότητα της ομάδας. Όταν, όμως, υπάρχει ένταση στην ομάδα, τότε η προσοχή του ηγέτη στρέφεται σε τομείς εκτός δραστηριότητας, άρα η ευφυία δε συνεισφέρει στη βελτίωση της απόδοσης της ομάδας. Στις περιπτώσεις αυτές ίσως χρειάζεται περισσότερη ικανότητα στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Άρα, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι, από μόνη της, η ευφυία δεν εγγυάται την παραγωγικότητα της ομάδας, αλλά χρειάζονται και ορισμένες προϋποθέσεις.

Πηγή : Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό

Δρ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΓΑΝΗΣ