Ο παραδοσιακοί χοροί

Ο Χορός

Ο χορός, μία από τις υψηλότερες εκδηλώσεις του ανθρώπου, βγαίνει από τα βάθη της ψυχής μας και αποτυπώνει την αρμονία του "είναι" μας.1 

«Η θέση του χορού βρίσκεται στο σπίτι, στο δρόμο, στη Ζωή».2

«Ο χορός με τη μία ή την άλλη μορφή του, ασκεί μια γοητεία, έλκει όλες τις κοινωνικές τάξεις και ανταποκρίνεται σε ευρείας κλίμακας καλλιτεχνικά γούστα».3

"Οι χοροί εμφανίζονται ήδη από τα πρώτα βήματα της ανθρωπότητας συχνά σε συνδυασμό με τη λατρεία. Ο χορός είναι κατά κανόνα συνδεδεμένος με μουσική (ή ρυθμό), λειτουργώντας διαλεκτικά, δηλαδή η μουσική καθοδηγείται από τη κίνηση του χορού, κατευθύνοντας παράλληλα τη κίνηση του σώματος...".4

"Ο χορός, αν και δεν αποτελεί μια ιδιαίτερη κατηγορία της Κινητικής Αγωγής, εν τούτοις παρουσιάζει μια ιδιάζουσα μορφή δραστηριοτήτων που τη διακρίνει η αυστηρή και ακριβής ένταξη των κινητικών καταστάσεων, μέσα σ' ένα υπαγορευμένο μέτρο και ρυθμό. Η κίνηση, που εντάσσεται σ' ένα υπαγορευμένο μέτρο και ρυθμό ονομάζεται χορευτικό κινητικό σχήμα ή απλώς χορός".5

"Χορός, πηγαία παρότρυνση, ανάγκη παρουσίασης, σκέψης, πράξης, καταστάσεως, βουβή ομιλία, επικοινωνία, συνοδός του ανθρώπου στη ζωή του".6

"Ο χορός είναι η ίδια η ζωή που κινείται σε φόρμες βηματισμών μέσα στο χώρο και το χρόνο. Και ο χορός, όπως κάθε Τέχνη, συμβαδίζει με την εποχή του και την εκφράζει, ανάλογα με το περιβάλλον όπου αναπτύσσεται".7

«Ο χορός έχει θεωρηθεί η αρχαιότερη από τις τέχνες, ωστόσο είναι εξίσου αληθείς ότι είναι παλιότερος από τις τέχνες. την καθολικότητά του».8

"...ο χορός μπορεί να οριστεί ως ρυθμική κίνηση βημάτων - ταχύτερων ή βραδυτέρων - με τη συμμετοχή των μελών του σώματος και με το βοηθητικό - κανονιστικό μέσο της συνοδείας της μουσικής. Έχουμε δηλαδή κινήσεις "φορές" χορού και "σχήματα". χορευτική ορολογία».9

Σύμφωνα με τον Kraus (1980. σ. 9-11) υπάρχουν τουλάχιστον έξι ευρέως διαδεδομένες μορφές του χορού, καθεμιά από τις οποίες έχει το δικό της χαρακτήρα : 1. Μπαλέτο, 2. Μοντέρνος χορός, 3. Χορός κοινωνικός, 4. Μουσικός χορός σκηνής, 5. Ψυχαγωγικός χορός και 6. Εθνικός χορός. Αυτή η μορφή αναφέρεται στον τύπο του χορού που εκτελείται από εθνικές ομάδες - συνήθως με χαρακτήρα παραδοσιακό- συχνά συνδεδεμένο με τη θρησκευτική πρακτική και τις κοινωνικές συνήθειες.

Οι Ελληνικοί χοροί αποτέλεσαν επί αιώνες ένα από τα πολυτιμότερα και εκφραστικότερα πολιτιστικά αγαθά της ελληνικής κοινωνίας. Κατά τη μακραίωνη πορεία του ελληνικού έθνους , η πλευρά αυτή του παραδοσιακού πολιτισμού συνετέλεσε καθοριστικά στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας του ελληνικού έθνους, ιδιαίτερα τις δύσκολες στιγμές του, καθώς υπήρξε το κυριότερο μέσο έκφρασης των κοινωνικών αλλά και, μέχρι ενός σημείου, των θρησκευτικών εκδηλώσεων του ελληνικού λαού.

"Λαβύρινθος όμως πραγματικός περιμένει και το μελετητή που θα επιχειρήσει να κατατάξει και να ερμηνεύσει όλους τους νεοελληνικούς χορούς. Παράλληλα με τη ποικιλία των πολλών γλωσσικών ιδιωμάτων, που πολύμορφα παρουσιάζονται στη νεοελληνική Διαλεκτολογία, μια παρόμοια πολυμορφία χαρακτηρίζει, γενικά, και το νεοελληνικό λαογραφικό υλικό και , ειδικά για το θέμα που εξετάζουμε, τους νεοελληνικούς χορούς".10

1. Βλ. Δαμιανός (1995, σ. 1600 αντίστοιχος ορισμός για τη πλαστικότητα του ρυθμού.

2. Μπεζάρ 1972, σ. 9.

3. Kraus 1980, σ. 11.

4. Michels 1994, σ. 157

5. Κουτσογιάννης 1978, σ. 123.

6. Βρυλάκου - Γκέλη 1994, σ. 15.

7. Ευαγγελίδη 1991, σ. 74

8. Royce Peterson 2005, σ. 25.

9. Καλοκύρης 1983, σ. 14

10. Ρωμαίος 1973 - 1974, σ. 49 - 50.

Πηγή : ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ και Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΒΑΒΡΙΤΣΑΣ