Σωματικό λίπος και έλεγχος βάρους

Πώς μπορεί να μετρηθεί το σωματικό λίπος;

Υπάρχουν πολλές απλές έως περίπλοκες μέθοδοι μέτρησης του λίπους, ωστόσο ο καθορισμός του πάχους του δέρματος (μέτρηση δερματοπτυχών) σε συγκεκριμένες περιοχές είναι ο απλούστερος και πιο διαδεδομένος τρόπος εκτίμησης του σωματικού λίπους. Το δέρμα είναι μια αποθήκη λίπους και συσχετίζεται αρκετά καλά με τις άλλες αποθήκες λίπους στον οργανισμό.

Η εμφάνιση μπορεί να εξαπατά. Μερικές αδύνατες γυναίκες έχουν πολύ υψηλότερο ποσοστό λίπους, ενώ άλλες που φαίνονται γεμάτες μπορούν να έχουν μεγάλη μυϊκή μάζα και μικρότερο ποσοστό λίπους από αυτό που φαίνεται. Η εναπόθεση του λίπους στις γυναίκες γίνεται συνήθως (αν και όχι πάντα) στους μηρούς, στους γλουτούς, στο οπίσθιο μέρος του βραχίονα και στο στήθος, ενώ στους άνδρες η κοιλιά είναι η κυριότερη περιοχή αποθήκευσης του λίπους. Υπάρχουν άλλες δύο λιγότερο άμεσες μέθοδοι εκτίμησης της σύστασης του σώματος : ο Δείκτης Σωματικής Μάζας (ΒΜΙ)  και η αναλογία μέσης – ισχύος.

Ο ΒΜΙ υπολογίζεται αφού μετρήσετε πρώτα το σωματικό σας βάρος σε κιλά, κατόπιν το ύψος σας σε μέτρα, υψώστε αυτό στο τετράγωνο και διαιρέστε το βάρος σας με το τετράγωνο του ύψους.

Ο ΒΜΙ τείνει να αντικατοπτρίζει την αύξηση στο ποσοστό σωματικού λίπους : το βάρος σας αλλάζει, αλλά το ύψος σας παραμένει σχετικά σταθερό. Άρα, όσο μειώνεται το βάρος κάποιου, τόσο μειώνεται και ο ΒΜΙ. Το πρόβλημα με τον ΒΜΙ για τις αθλήτριες είναι ότι χρησιμοποιεί μια μόνο σωματική τιμή για το βάρος και δεν συνυπολογίζει εάν αυτό το βάρος περιέχει μεγάλη μυϊκή μάζα ή πολύ λίπος! Επίσης, οι αθλήτριες και οι γυναίκες που συμμετέχουν σε προγράμματα άσκησης, μπορούν να χάσουν λίπος αυξάνοντας τους μυς ή άλλους ιστούς, και συνεπώς το συνολικό βάρος τους μπορεί να παραμείνει σταθερό (ή ακόμα και να αυξηθεί ελαφρώς), αν και η σύσταση του σώματός τους. έχει βελτιωθεί αποφασιστικά. Ωστόσο, ο ΒΜΙ είναι χρήσιμος ως παράμετρος της γενικής υγείας για τις περισσότερες γυναίκες – και μπορεί να παρακινήσει ορισμένες να συμμετέχουν σε αθλητικές δραστηριότητες.

Συνήθως, τα όρια του ΒΜΙ για τις υπέρβαρες γυναίκες (και τους άνδρες) κυμαίνονται μεταξύ 25 και 30, ενώ για τη παχυσαρκία πάνω από 30. Σύμφωνα με αυτή τη κλίμακα, περίπου το 53% των ανδρών και το 44% των γυναικών  ανήκουν στην κατηγορία «υπέρβαροι» ή «παχύσαρκοι». Ωστόσο, η Βασιλική Ιατρική Εταιρεία πρότεινε μια διαφορετική (και πιο αυστηρή!) κλίμακα για τις γυναίκες, με βάση την οποία περισσότερες από το 50% των γυναικών κατατάσσονταν ως υπέρβαρες ή παχύσαρκες. Αν όμως εξετάσουμε από τη σκοπιά της υγείας – σύμφωνα με τις κυριότερες έρευνες που συσχετίζουν τον κίνδυνο θανάτου με το ΒΜΙ – όταν ο ΒΜΙ είναι μεταξύ 23 και 29 για τις γυναίκες, αυτές εμφανίζονται ως υγιέστερες. Είναι ενδεχόμενα χειρότερο για την υγεία να είναι κάτω από 21 παρά να υπερβαίνει το 31.

…συνεχίζεται

Πηγή: η Διατροφή της Αθλούμενης Γυναίκας

Α. Bean - P. Wellington