Έμμηνος κύκλος, αμηνόρροια και υγεία των οστών

Μικροί έμμηνοι κύκλοι (μικρότεροι από 25 ημέρες)

Οι αθλήτριες, ιδιαίτερα σε αγωνίσματα δρόμων, μπορεί να έχουν μικρότερο έμμηνο κύκλο από το φυσιολογικό. Αυτό πιστεύεται ότι προκαλείται από "ανωορρηκτικούς" κύκλους. κατά τη διάρκεια των οποίων δεν παράγεται ωάριο. το αποτέλεσμα είναι ότι δε σχηματίζεται το ωχρό σωμάτιο, με συνέπεια το δεύτερο μισό του κύκλου (η ωχρινική φάση) να είναι μικρότερη των 14 ημερών. Στους κύκλους αυτούς τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης είναι χαμηλότερα από τα φυσιολογικά.

Μεγάλοι έμμηνοι κύκλοι (μεγαλύτεροι από 35 μέρες)

Πολλές αθλήτριες έχουν περίοδο σε άτακτα χρονικά διαστήματα, για παράδειγμα μεταξύ πέντε και δέκα εβδομάδων. Μερικές φορές η περίοδος μπορεί να μην εμφανιστεί εξαιτίας κάποιου πολύ σημαντικού αγώνα που προκαλεί έντονο άγχος στην αθλήτρια, αλλά τις περισσότερες φορές συμβαίνουν σε απρόβλεπτο χρόνο. Είναι πιθανόν και αυτοί οι κύκλοι να είναι ανωορρηκτικοί και να συνοδεύονται από χαμηλά επίπεδα ορμονών. Αυτό ονομάζεται ολιγομηνόρροια και συνήθως ορίζεται ως παρουσία τεσσάρων μέχρι εννέα περιόδων το χρόνο.

Απουσία έμμηνου κύκλου

Η πλήρης απουσία περιόδου ονομάζεται αμηνόρροια και όσες γυναίκες δεν έχουν περίοδο ονομάζονται αμηνορροϊκές. Η αμηνόρροια ορίζεται ως τρεις ή λιγότεροι έμμηνοι κύκλοι το χρόνο, ή απουσία έμμηνου κύκλου για διάστημα έξι μηνών. Η συγκέντρωση της FSH, της LH, των οιστρογόνων και της προγεστερόνης στο αίμα είναι χαμηλή σε όλο το χρονικό διάστημα.

Ποιες είναι οι αιτίες της ολιγομηνόρροιας στις αθλήτριες;

Στις αθλήτριες, το ποσοστό ανωμαλιών στον έμμηνο κύκλο ποικίλλει από 1% μέχρι και πάνω από 50%, ενώ στο γενικό πληθυσμό είναι περίπου 3 - 5%. Η ολιγομηνόρροια παρατηρείται συχνότερα σε αθλήματα όπου το σωματικό βάρος δίνει ένα πλεονέκτημα στην απόδοση.

Το χαμηλό βάρος σε σχέση με το ύψος βελτιώνει το χρόνο στους δρομείς αποστάσεων και έχει αποδειχθεί ότι οι παγοδρόμοι πηδούν ψηλότερα όταν έχουν μικρότερη αναλογία βάρους προς ύψος. Στην ενόργανη γυμναστική, το μπαλέτο, τις παγοδρομίες και το χορό στον πάγο, όπου η εμφάνιση έχει ιδιαίτερη σημασία για τη συνολική απόδοση της αθλήτριας, το αδύνατο σώμα παρέχει συνήθως ένα πλεονέκτημα. Στις αθλήτριες αυτές, το ποσοστό ανωμαλιών στον έμμηνο κύκλο υπολογίζεται σε τουλάχιστον 25%. Επίσης, αυξημένο κίνδυνο έχουν οι αθλήτριες που αγωνίζονται σε αθλήματα με συγκεκριμένες κατηγορίες βάρους. Μερικές από αυτές τις αθλήτριες μπορεί να αγωνίζονται αρκετά χαμηλότερα από το φυσιολογικό τους βάρος.

Ο παρατηρήσεις αυτές έστρεψαν το ενδιαφέρον στο ρόλο του σωματικού βάρους και της σύστασης σώματος στην εμφάνιση αυτών των προβλημάτων - και πράγματι, φαίνεται ότι ο ρόλος τους είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Συνήθως χρειάζεται συγκερασμός αρκετών παραγόντων κινδύνου για να επιταχυνθούν οι αλλαγές. Με ποιον τρόπο όμως οι παράγοντες αυτοί δημιουργούν ανωμαλίες στη φυσιολογική λειτουργία; Έρευνες σχετικά με τις ορμονικές μεταβολές στην αθλητική αμηνόρροια, έδειξαν ότι οι ανωμαλίες ξεκινούν από τον υποθάλαμο του εγκεφάλου. Εξαιτίας κάποιου άγνωστου μηχανισμού, εμποδίζεται η έκκριση κατάλληλης ποσότητας εκλυτικών ορμονών από τον υποθάλαμο. Αυτό κατόπιν μειώνει την παραγωγή της LH και της FSH από την υπόφυση και για το λόγο αυτό οι ωοθήκες δε διεγείρονται για να απελευθερώσουν ένα ωάριο. Το ωχρό σωμάτιο δε σχηματίζεται, και η συγκέντρωση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης παραμένει χαμηλή σε όλη τη διάρκεια του κύκλου.

 

Το χαμηλό βάρος δεν έχει ιδιαίτερη  σημασία για την απόδοση	Το χαμηλό βάρος είναι πιθανό να βελτιώσει την απόδοση	Η εμφάνιση παίζει σημαντικό ρόλο στην απόδοση	Αγώνες σε κατηγορίες με βάση το βάρος
Κωπηλασία κανονικών βαρών   Αγωνίσματα με μπάλα (π.χ. μπάσκετ, τένις)   Γκολφ   Ταχύτητες   Ρίψεις   Αθλήματα επαφής   Κολύμβηση   Υδατοσφαίριση   Σκι   Παγοδρομίες   Έλκηθρο	Δρόμοι (μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις, μαραθώνιος, ανώμαλος δρόμος)   Αγώνες προσανατολισμού ( orienteering)   Βάδην   Άλματα   Άλμα επί κοντώ   Κωπηλασία   Ιπποδρομία     Ποδηλασία   Τρίαθλο   Ορειβασία (αγωνιστική)   Ιστιοδρομία (ολυμπιακή)   Ιστιοπλοΐα (ορισμένες κατηγορίες)	Ενόργανη γυμναστική   Ρυθμική γυμναστική Καλλιτεχνικό πατινάζ   Χορός στο πάγο   Χορός (μπαλέτο)   Σωματική διάπλαση ( Bodybuilding)   Συγχρονική κολύμβηση   Καταδύσεις	Τζούντο   Πολεμικές τέχνες   Κωπηλασία ελαφρών βαρών   Πάλη   Άρση βαρών

Πηγή : η Διατροφή της Αθλούμενης Γυναίκας

Α. Bean - P. Wellington