ε. Η ικανότητα αντοχής στην εφηβεία

 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι με την έναρξη της εφηβείας επιτυγχάνονται ιδανικές συνθήκες, λόγω της ωρίμανσης και σε μεγάλο βαθμό μέσω των προπονητικών επιδράσεων, σε ολόκληρο το φάσμα προσαρμογών του καρδιοαναπνευστικού συστήματος, όπως αυξημένη πρόσληψη οξυγόνου, μεγαλύτερη καρδιακή συχνότητα μέσω αύξησης του όγκου παλμού, οικονομικότερη αναπνοή μέσω βαθύτερης αναπνοής, αυξανόμενη ικανότητα ανάληψης και υψηλότερη ρυθμιστική ικανότητα.

Στην ηλικία των 13 έως 15 ετών διαπιστώνεται από τους περισσότερους συγγραφείς μια αλματώδης αύξηση του όγκου της καρδιάς, του σφυγμού οξυγόνου και του όγκου παλμού, ενώ παρατηρείται μια γενικότερη εξοικονόμηση των φυσιολογικών παραμέτρων, ιδιαίτερα όμως μετά το 15ο - 16ο έτος της ηλικίας, όταν δηλαδή αυξάνεται σημαντικά και η αναερόβια ικανότητα αντοχής.

στ. Διαφορές μεταξύ των δύο φύλων 

Η ικανότητα πρόσληψης οξυγόνου παρουσιάζει διαφορές ανάμεσα στα αγόρια και στα κορίτσια, οι οποίες οφείλονται στην ωρίμανση, ήδη από την προσχολική ηλικία και ανέρχονται στα 5mg/kg περίπου. Με την εφηβεία σημειώνεται μια αύξηση αυτής της διαφοράς, που γύρω στην ηλικία των 10 ετών ανέρχεται στα 10mg/kg. Οι διαφορές, σε ότι αφορά τις επιδόσεις, ακολουθούν ωστόσο διαφορετική πορεία.

Η ικανότητα απόδοσης των αγοριών και των κοριτσιών αυξάνεται μέχρι την ηλικία των 12 ετών σχεδόν στον ίδιο βαθμό σε μέγιστες και υποβαθμισμένες επιβαρύνσεις, με μικρή όμως αύξηση και για τα δύο φύλα, ανάμεσα στην ηλικία των 10 και 12 ετών. Ανάμεσα στην ηλικία 12 και 14 ετών βελτιώνονται σημαντικά οι επιδόσεις των αγοριών και έτσι αρχίζουν να αυξάνονται οι διαφορές των επιδόσεων μεταξύ των δύο φύλων, που οφείλονται στην ωρίμανση. Επίσης μέχρι την ηλικία των 12 ετών, τα αγόρια και τα κορίτσια παρουσιάζουν σχεδόν την ίδια δυνατότητα ανάπτυξης της αντοχής μέσω της προπόνησης, επιτυγχάνοντας τις ίδιες σχεδόν επιδόσεις. Στη συνέχεια ωστόσο, παρουσιάζονται διαφορές των δύο φύλων και σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα ανάπτυξής τους μέσω της προπόνησης. Τι επιδόσεις αντοχής σημειώνουν καλά προπονημένα κορίτσια φαίνεται σε μερικά παραδείγματα που ακολουθούν :

Παράδειγμα

Η  Heidi C. έτρεξε το 1977 ως 11χρονη τα 10000 μέτρα σε 39:48,7 λεπτά και το 1978 ως 12χρονη σε 38:22 λεπτά. Η Heike E. επίσης το 1978 ως 12χρονη σε 39:27 λεπτά. Η Helga W., που γεννήθηκε το 1965 έτρεχε ήδη από την ηλικία των 7 ετών. Μέχρι την ηλικία των 14 ετών είχε συμμετάσχει ήδη 10 φορές σε μαραθώνιους, εκ των οποίων 4 φορές στο Μαραθώνιο της Αθήνας. Οι καλύτεροι χρόνοι ήταν στα 10000 μέτρα = 42 λεπτά, στα 25 χιλιόμετρα = 1:58,44 ώρες, στο Μαραθώνιο = 3:51 ώρες. Η Dagmar G. άρχισε να τρέχει το 1977 στα 12 χρόνια  και προπονούνταν 6 έως 7 φορές την εβδομάδα, διανύοντας συνολικά 70 έως 80 χιλιόμετρα και μερικές φορές μάλιστα μέχρι και 100 χιλιόμετρα, προπονούνταν με τη μέθοδο διάρκειας και τη διαλειμματική μέθοδο. Το 1978 είχε ήδη τις ακόλουθες καλύτερες επιδόσεις : 800μ = 2:38,8 λεπτά, 10000μ = 40:49 λεπτά, 25 χιλιόμετρα = 1:52,21 ώρες, Μαραθώνιος = 3:29,08.

Με το πέρασμα της ηλικίας βελτιώνεται επίσης διαρκώς η ικανότητα σχηματισμού γαλακτικού οξέος και χρησιμοποίησης του αναερόβιου μεταβολισμού σε μέγιστες επιβαρύνσεις.

Εργαστηριακές έρευνες αποδεικνύουν και εδώ διαφορές μεταξύ των δύο φύλων, όπου τα κορίτσια είναι ικανά για μεγαλύτερη συσσώρευση γαλακτικού οξέος μετά από μέγιστες επιβαρύνσεις σε σχέση με τα αγόρια.

Πηγή: ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ & ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ 

Dietrich Martin