Ανάπτυξη συναρμοστικών ικανοτήτων

Ανασκόπηση

Για πολλά χρόνια γινόταν λόγος μόνο για μια συναρμοστική ικανότητα, την επονομαζόμενη επιδεξιότητα. Αυτή η γενική έννοια ωστόσο, δεν ανταποκρίνεται πλέον στην πολυπλευρικότητα των συντονισμένων κινήσεων. Γι' αυτόν το λόγο, διάφοροι συγγραφείς ξεκίνησαν να διαφοροποιούν τις συναρμοστικές ικανότητες, θεωρητικά και μέσα από μοντέλα, επιχειρώντας έναν πλησιέστερο καθορισμό. Εδώ, κατά την παρουσίαση των συναρμοστικών ικανοτήτων ακολουθούμε ένα μοντέλο του Hirtz, που τις διακρίνει σε 5 θεμελιώδεις ικανότητες: 

• Ικανότητα αντίδρασης
• Ικανότητα ρυθμού
• Ικανότητα ισορροπίας
• Ικανότητα προσανατολισμού στο χώρο
• Κιναισθητική ικανότητα διαφοροποίησης

1ο θέμα

Οι κιναισθητικές ικανότητες διαφοροποίησης είναι σχετικά σταθερά και γενικά ποιοτικά χαρακτηριστικά κατά τη διεξαγωγή των κινήσεων. Μέσω αυτών, οι κινήσεις αποκτούν μια εκλεπτυσμένη διαφοροποίηση και διαβάθμιση, κυρίως βάσει κιναισθητικών πληροφοριών από τους μυς και τους τένοντες. Έκφραση της κιναισθητικής  ικανότητας διαφοροποίησης είναι η επονομαζόμενη "αίσθηση των κινήσεων", για τη σωστή θέση των αρθρώσεων, τη χρονική δομή των κινήσεων και τη μυϊκή τάση. Έτσι έχει ιδιαίτερη σημασία για την κινητική μάθηση.

2ο θέμα

Η ικανότητα προσανατολισμού στο χώρο βασίζεται στην ικανότητα παρατήρησης και την επεξεργασία κυρίως οπτικών πληροφοριών για την καθοδήγηση των κινήσεων στο χώρο. Στη φάση εκμάθησης των κινήσεων, παίζει ουσιαστικό ρόλο η ικανότητα οπτικού προσανατολισμού, γιατί η μάθηση, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, πραγματοποιείται συχνά  μέσω  της μίμησης. Επίσης και στις αθλοπαιδιές, όπου οι αντίπαλοι, οι συμπαίκτες και η μπάλα θα πρέπει να παρατηρούνται πάντα σε σχέση με το χώρο, δηλαδή το γήπεδο, η σύνθετη ικανότητα απόδοσης βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε αυτήν τη συναρμοστική ικανότητα.

3ο θέμα

Η ικανότητα ισορροπίας χαρακτηρίζει τη διατήρηση ή επαναπόκτηση της ισορροπίας σε μεταβαλλόμενες συνθήκες και την εκτέλεση κινητικών ενεργειών σε μικρές επιφάνειες στήριξης ή υπό ασταθείς συνθήκες ισορροπίας, κυρίως όταν διαταράσσεται η ισορροπία λόγω μεταβολής της θέσης του κέντρου βάρους του σώματος.

4ο θέμα

Η  σύνθετη ικανότητα είναι η σκόπιμη προετοιμασία και η εκτέλεση σύντομων χρονικών κινητικών ενεργειών, σε διάφορα σήματα προηγούμενων κινητικών ενεργειών ή επίκαιρων καταστάσεων διέγερσης. Αποφασιστικός, γι' αυτήν την ικανότητα είναι ο συντομότερος χρόνος, μεταξύ πρόκλησης του ερεθίσματος και της κινητικής αντίδρασης.

5ο θέμα

Η ικανότητα ρυθμού χαρακτηρίζει τη σύλληψη, αποθήκευση και αναπαράσταση δεδομένων χρονικών - δυναμικών δομών που περιλαμβάνονται στην κίνηση.

Πηγή: ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ & ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ 

Dietrich Martin